YÖRÜKLERİN APARTMAN DAİRESİ SEVDASI
Balıkesir ile Hatay arasında bir adıyla "Aydınlı",
diğer adıyla "Yörük" denilen ve geçmişte genellikle
yerleşik yaşam yerine,hayvanları ile gezgin olarak
yaşayan insanlar yaşıyor çoğunlukla. "Çoğunlukla"
dedim, çünkü bu bölgelere sonradan gerek 1924
mübadelesi gerekse de taşınma yoluyla Yörük
olmayanlar da yerleştikleri için bu tanımı yazdım.
Yörüklerin geçimi hayvancılık olduğu için aynı
yerde uzun süre kalamazlar.Günümüzde de benzer
durum var.
Daha sonraları hayvancılığı bırakarak tarım ve
ticarete başlayanlar başta olmak üzere çok sayıda
Yörük,yerleşik yaşama geçtiler.
.................
Yerleşik yaşama geçmek için ya sattıkları
hayvanların parasıyla tarla satın aldılar ya da
kiraladılar.
..................
Örneğin,
Erdemlili Yörükler, hayvanlarını elinden
çıkardıktan sonra (1950'den sonra) Erdemli'de
Toros Dağı eteklerinde tarlalara yerleştiler.
...................
Kırsaldan gelen lerin tümünün tarla ve arazi
alacak para birikimi olmadığı için bazıları toprak
sahiplerinin tarlasına sebze dikimi yaparak
yerleştiler sahile. Bu aslında FEODAL
toplumdan kalan bir sistemdi.Topraksız köylü,
toprak sahibinin tarlasına ekim,dikim yapar,
kazanç işçiliği yapan topraksız insan ile toprak
sahibi aralarında bölüşülür bu sistemde.
Bu sisteme ORTAKÇILIK denir.
................
Yörüklerin Erdemli sahilinde macerası domates
dikimi ile başladı 1950'den sonra.
...................
Toprağı olanların bazıları kendileri dikim yaptı
olmayanlar da bir başkasının toprağında ortakçılık
yaparak sebzeciliğe başladılar.Örneğin,babam
Hüsametli'den 1958'de ilk geldiğinde Koyuncu
Mahallesi'nde bir toprak sahibinin tarlasında ortak
sebze dikimi ile yerleşik yaşama başlamış.Daha
sonra Alata Mahallesi'ne taşınmış ve yine
bazı toprak sahiplerinin arazisine domates,kabak,
fasulye dikimi yapmış.
.....................
Bu ortaklıklardan elde ettiği birikimleriyle de
üzerinde yaşadığımız tarlaları satın almış.
..................
Kuşkusuz,tüm insanların Erdemli sahiline
yerleşmelerinin öyküsü böyle değildir ama
çoğunlukla benzerdir.
...................
Aradan geçen yıllarda tarımcılıktan para
kazanmayan Yörükler arazilerini inşaata vermeye
başladılar.
..................
Yazlıkçıların deniz kıyılarına yazlık konuta yönelmesi
Yörüklerin elindeki toprakların satılmasını ya da
kat karşılığı yap satçılara verilmesini hızlandırdı.
..................
Ve,filmin sonunda görüldü ki; Yörükler 100 metre
karelik konutlarda oturmak için limon,muz,zeytin
bahçelerini elinden çıkardı.
